Schuldhulpverlening

De laatste jaren neemt in Nederland het aantal huishoudens met schulden toe. Naar schatting hebben 1,4 miljoen huishoudens te maken met risicovolle schulden, problematische schulden of een schuldhulpverleningstraject. Dat is 1 op de 5 huishoudens.

In 2014 had 40% van de huishoudens onvoldoende buffer om financiële tegenslagen op te vangen en 32% een betalingsachterstand. Naar schatting tussen de 4,6% en 7,5% van de huishoudens kampte met problematische schulden. Tussen de 8,1% en 11,3% liep het risico op problematische schulden. Tussen 2007 en 2014 verdubbelde het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening. Sinds 2014 tot nu toe nam het aantal mensen met een schuldenproblematiek alleen nog maar toe.

Persoonlijke, sociale problemen en onverwachte gebeurtenissen voornaamste oorzaken

Oorzaken van financiële problemen waren geruime tijd verslavingen, psychische problemen, verstandelijke beperkingen, weinig sociaal maatschappelijke zelfredzaamheid en het ontbreken van financieel inzicht. Vooral sociale en persoonlijke problemen dus. Momenteel leiden ook andere zaken tot financiële problemen: onbewust gedrag en onverwachte gebeurtenissen zoals echtscheiding, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid.

Ingrijpende gevolgen

Wat de oorzaken ook mogen zijn, financiële problemen hebben grote gevolgen. Ze kunnen leiden tot het afbrokkelen van sociale netwerken (lidmaatschappen van verenigingen worden opgezegd) en het afhankelijk worden van hulp van familie, vrienden en de hulpverlening. Huishoudens met problematische schulden krijgen meer dan andere huishoudens te maken met opvoedingsproblemen, gezondheidsproblemen, psychische problemen, verslaving, misdaad en onveiligheid. Soms speelt huisuitzetting of ontzetting uit de ouderlijke macht.

Preventie en ondersteuning

Om te voorkomen dat mensen in een neerwaartse spiraal terecht komen, is schuldhulpverlening belangrijk. Schuldhulpverlening richt zich op aandacht voor schuldpreventie en op ondersteuning van de cliënt. Dit door:

• het inzetten van tijdelijke ondersteuning door een vrijwilliger bij het ordenen van de administratie en het invullen van formulieren;
• het activeren van hulp (vrienden, familie, organisaties en schuldeisers);
• het voeren van adviesgesprekken;
• het ondersteunen om onterechte vorderingen aan te vechten;
• het vergroten van budgetvaardigheden;
• het werken aan zelfvertrouwen bij de betrokkene;
• het bevorderen van financiële zelfredzaamheid;
• het leren maken van actieve en weloverwogen keuzes.

Schuldhulpverlening in Zevenaar

De Gemeente Zevenaar biedt hulp aan mensen die ongewild in een schuldensituatie terecht zijn gekomen. De gemeente verstrekt geen geld maar begeleidt en adviseert, de betrokkene blijft zelf beslissen over zijn of haar inkomsten en uitgaven. Een consulent bemiddelt tussen de betrokkene en de schuldeisers. Meer informatie www.zevenaar.nl/schuldhulpverlening-0

Daarnaast kent Zevenaar het Maatjesproject. Het gaat om tijdelijk begeleiden van mensen (door vrijwilligers) die in financiële problemen zitten en zelf geen oplossing meer zien of verstrikt raken in procedures www.smzeo.nl

De website ‘zelf je schulden regelen’ www.zelfjeschuldenregelen.nl is er om mensen met beginnende financiële problemen te helpen een oplossing te vinden en hun financiën weer op de rails te krijgen. Ee QuickScan beoordeelt of deze site biedt wat de betrokken in zijn of haar situatie nodig heeft of dat deze beter op een andere plek geholpen kan worden.

Bron: Martin Zuithof, Hanneke Mateman, Sanneke Verweij, Wat werkt bij Schuldhulpverlening, Movisie 2016.